Kalp Yetmezliği: Belirtileri, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi? Kalp yetmezliği, kalbin vücudun ihtiyacı olan kanı sağlayacak şekilde kan pompalayamamasıdır. Kalp yetmezliği kalbinizin tamamen iflas etmiş olduğu anlamına gelmez.

Kalp yetmezliğinin tedavisinde kullanılabilecek ilaçlar ve ameliyat yöntemleri vardır ancak kimileri için bu durum 5 ila 10 yıl arasında kalbin tamamen iflas etmesine ve neticede ölüme kadar gidebilir.

Kalp yetmezliği, kalbin sağ tarafını etkilediğinde, kalp akciğerlere gereken kanı pompalayamaz ve bu nedenle akciğerlerden temiz kan alamaz. Kalp yetmezliği, kalbin sol tarafını etkilediğinde ise kalp vücuda gerekli olan temiz kanı pompalayamaz.

Kalp yetmezliğinin evreleri nelerdir?

Kalp yetmezliği dört aşamada değerlendirilir. Kronik ve zaman içerisinde kötüleşen bir hastalık olduğu için birinci aşama en hafif dördüncü aşama ise en ağır aşamadır.

Evre 1: Bu aşama kalp yetmezliğinin öncesi olarak tanımlanır. Hastalığın ortaya çıkmadığı fakat ortaya çıkma ihtimalinin olduğu bu evrede ya ailede bu hastalık vardır ya da sizin kalp yetmezliğine neden olabilecek bir rahatsızlığınız vardır. Bu rahatsızlıklar arasında; diyabet, hipertansiyon, koroner kalp hastalığı, kalbe zarar veren bazı ilaçların kullanılması ve kalp romatizması bulunur.

Bu evrede tansiyon sorununuz varsa tansiyon ilaçları veya kolesterol sorununuz varsa kolesterol ilaçları verilebilir. Ayrıca sigarayı ve alkolü bırakmanız; düzenli egzersiz yapmanız ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeniz tavsiye edilebilir.

Evre 2: Bu evrede belirtileriniz yoktur fakat sol ventriküler disfonksiyon tanısı almışsınızdır. Bu evrede olmanızın nedeni daha önce geçirdiğiniz bir kalp krizi, kardiyomiyopati veya kalp kapağı hastalığı olabilir.

Bu aşamada kalp krizi geçirdiyseniz ACE inhibitörleri ve beta blokerler verilebilir.

Evre 3: 3. evrede hasta kalp yetmezliği tanısı almıştır ve belirtileri vardır. Bu evrede görülen belirtiler arasında; nefes darlığı, egzersiz esnasında çabuk yorulma ve yorgunluk bulunur.

Bu evrede ACE inhibitörleri, beta blokerler, aldosteron antaganonistleri, diüretikler, digoksin gibi ilaçlar verilebilir.

Evre 4: Bu evrede hastanın durumu ağırdır. Belirtiler çok ciddidir ve tedaviden fayda görülmez. Hastalığın son aşaması olan bu evrede kalp cihazı takılması, kalp nakli, kalp ameliyatı, palyatif bakım uygulanabilir.

Kalp yetmezliğinin belirtileri nelerdir?

Kalp yetmezliği kronik veya akut olabilir. Yani uzun süredir devam ediyor olabilir veya birdenbire ortaya çıkabilir. Genelde yetişkinlerde görülen bu hastalık çocuklarda da görülebilir. Çocuklarda görüldüğünde bu doğuştan geliyordur ve konjenital kalp yetmezliği olarak adlandırılır.

Kalp yetmezliğinde görülen belirtiler şunlardır:

• Fiziksel aktiviteyle kötüleşen nefes darlığı
• Öksürme
• Öksürme esnasında pembemsi mukus gelmesi
• Hırıltı
• Ödem (karında, bacaklarda ve bileklerde şişme)
• Ödemden ötürü birden kilo alma
• Solunum güçlüğü
• Özellikle fiziksel aktivite ile kötüleşen yorgunluk ve halsizlik
• Sık idrara çıkma
• İştahta azalma
• Kalp çarpıntısı
• Düşük tansiyon

Kalp yetmezliğinin nedenleri nelerdir?

Kalp yetmezliği kalbin yeterli miktarda kan pompalayamamasından kaynaklanır. Kalbin yeterli miktarda kan pompalayamamasının olası nedenleri ise şunlardır:

• Koroner kalp hastalığı: koroner kalp hastalığı kalbe kan taşıyan arterlerin tıkanmasından kaynaklanır. Bu hastalık anjina veya kalp krizine neden olabilir.
• Kalp ritim anormallikleri: Aritmiler kalp ritmindeki düzensizliklerdir.
• Yüksek tansiyon: Yüksek tansiyon kalbi zorlayarak zamanla kalp yetmezliğine neden olabilir.
• Kardiyomiyopati: Kardiyomiyopati kalp kası bozukluğudur ve kalp yetmezliğine neden olabilir.
• Konjenital kalp hastalığı: Doğuştan kalp hastalığı olması kalbin çalışmasını bozar.
• Kalp kasının kalp krizi nedeniyle zarar görmesi.
• Radyasyon ve kemoterapi tedavisi görmüş olmak.
• Kokain gibi uyarıcı ve uyuşturucu kullanımı.
• Ayrıca bazı durumlarda anemi, tiroid bozuklukları ve pulmoner hipertansiyon (akciğerlerde aşırı basınç olması) kalp yetmezliğine neden olabilir.

Kalp yetmezliği nasıl teşhis edilir?

Kalp yetmezliğinin teşhis edilmesinde yararlanılan bir dizi test ve prosedür vardır. Doktorunuz kalp yetmezliğinden şüphelenirse aşağıdaki test ve prosedürlere başvurabilir:

• Fizik muayene: Doktorunuz kalbinizi ve akciğerlerinizi dinleyerek kalbinizin nasıl çalıştığı hakkında fikir edinebilir. Buna dayanarak da ileri tetkikler isteyebilir.
• Kan testleri: Kalp yetmezliğinde kan testleri teşhiste çok faydalı değildir. Fakat BNP isimli bir değer kalp yetmezliğiyle ilgili fikir verebilir.
• Elektrokardiyogram (EKG): EKG ile kalbinizin elektriksel aktivitesi ölçülür.
• Ekokardiyogram: Ses dalgaları vasıtasıyla kalbin işlevleri incelenir.
• Nefes testleri: Nefes testlerinde bir tüpe üflersiniz. Bu testlerin amacı belirtilerinizin akciğer hastalıkları ile ilişkili olup olmadığını anlamaktır.

Kalp yetmezliği nasıl tedavi edilir?

Kalp yetmezliği genellikle kroniktir ve kesin bir tedavisi yoktur. İlerleyen aşamalarda kalp nakli düşünülebilir. Bununla beraber ilk aşamalarda bazı ilaçlarla durumun kötüleşmesi önlenmeye çalışılabilir.

• ACE inhibitörleri: Bu ilaçlarla tansiyon düşürülür. Böylece kan akışı rahatlatılır ve kalbin yükü azalır.
• ARB’ler: ACE inhibitörlerine benzer etki gösterirler.
• MRA’lar: MRA’lar idrara çıkışı arttırır ve tansiyonu düşürürler. Kalbin etrafında biriken sıvıyı azaltırlar.
• Beta blokerler: Beta blokerler hem kalp hızını yavaşlatır hem de tansiyonu düşürür. Kalp fonksiyonlarını iyileştirerek daha uzun yaşamanızı sağlayabilir.
• Diüretikler: Diüretikler idrar çıkışını arttırarak vücudun ödem tutmasını önler.
• Digoksin: Digoksin kalp kasını güçlendirir. Genellikle kalp ritm problemleri olan kişilere verilir.
• İvabradin: Kalp atış hızını yavaşlatan bu ilaç beta blokerlere alternatif olarak kullanılır.
• Aldosteron antagonistleri: Potasyum tutucu diüretiklerdir (idrar söktürücüler).
• Kalp pilleri, kardiyak resenkronizasyon tedavisi, implante edilebilir kardiyoverter defibrilatörler, CRT-D gibi cihazlar ile kalp ritmi kontrol edilebilir.
• Ameliyat: Ameliyat seçenekleri arasında kalp kapağı ameliyatı, bypass, sol ventrikül destek cihazları ve kalp nakli bulunur.

Kalp yetmezliği hastalarına özel tavsiyeler

• Sebze ve meyvelerden zengin sağlıklı bir diyetle beslenin
• Et, balık ve yumurta gibi sağlıklı protein kaynaklarıyla beslenin
• Doymuş yağ, tuz ve şeker fazla tüketmeyin
• Durumunuza özel bir beslenme programı verebilecek bir diyetisyenle görüşün
• Düzenli fakat hafif egzersizler yapın
• Sigarayı ve alkolü bırakın

Kalp yetmezliği soru & cevap

Kalp yetmezliğinde yaşam süresi nedir?

Kalp yetmezliğinde yaşam süresi kişiden kişiye değişir. İlerlememiş vakaların yaklaşık olarak yarısının 5 yıl yaşaması beklenir. Ancak ileri aşamada olanların büyük bir kısmı bir yıl içerisinde kaybedilir.

Kalp yetmezliğinde ölüm belirtileri nelerdir?

Kalp yetmezliğinin son aşamalarında nefes darlığı oldukça ilerlemiştir. Ödem büyük miktardadır. Kalp atış hızı artmıştır ve kişinin iştahı kesilmiştir. Kişide kafa karışıklığı ve bilinç değişiklikleri başlamıştır. Böyle bir durumda acil müdahale edilmesi gerekir.

Kalp yetmezliğinde beslenme nasıl olmalıdır?

Sodyum oranı düşük yemekler yenmesi önemlidir. Taze meyve sebzeler yenmelidir. Ayrıca yağsız et ve balık, süt yumurta ve yoğurt gibi sağlıklı protein kaynakları tercih edilmelidir. Makarna ve pilav gibi yemekler sodyum oranı düşük gıdalardır ve tercih edilebilir.

Kalp yetmezliği olanlar spor yapabilir mi?

Kalp yetmezliği olanlar egzersizden fayda görebilir fakat kişiyi fazla zorlamayacak hafif sporlar yapılmalı ve süresi çok uzun olmamalıdır. Bu konuda doktorunuza danışabilirsiniz.

Kalp yetmezliği olanlar ne yemeli?

Kalp yetmezliği olanlar sodyum oranı düşük yemekler yemelidir. Tuzdan uzak durmalıdırlar. Tuzlu ve sodyum içeren besinler kalp yetmezliğinden muzdarip hastalar için sakıncalıdır.

Kalp yetmezliği için hangi bölüme gidilmelidir?

Kalp yetmezliği ile ilgilenen bölüm kardiyolojidir. Bunun için kardiyoloji alanında uzmanlaşan bir kardiyoloğa başvurmanız gerekir.

Kalp yetmezliği bacak ağrısı yapar mı?

Kalp yetmezliğinde vücuda düzgün kan akışı sağlanamadığı için bacaklar da etkilenir ve ağrı olabilir. Bu konuda doktorunuza danışınız.

Kalp yetmezliğinde neden akciğer ödemi oluşur?

Kalp kanı gerektiği gibi pompalayamadığı zaman akciğerler ile kalp arasındaki kan akışında sorunlar olur. Bu durumda akciğerlerden kalbe ulaşması gereken kan, akciğerlerden kan alışverişi sağlayan damarlara geri dönebilir. Bu birikmeden dolayı bu kan damarlarındaki basınç arttıkça da akciğerlerdeki hava boşluklarında sıvı birikebilir yani ödem oluşur.

Kalp yetmezliğinde tansiyon düşer mi?

Kalp yetmezliğinde düşük tansiyon görülebilir. Kalp yetmezliğinde kalbiniz vücudunuzun ihtiyacı olduğu miktarda kanın dolaşımını sağlayamayabilir.

Kalp yetmezliğinde ödem nasıl atılır?

Kalp yetmezliğinden kaynaklanan ödemde lasix gibi idrar söktürücü ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca sodyumdan fakir bir diyetle beslenilmelidir.

Kalp yetmezliği tehlikeli midir?

Kalp yetmezliği ilerleyen ve kalbin fonksiyonlarının giderek bozulmasına neden olan bir rahatsızlıktır ve bu nedenle tehlikelidir. Kalp organı hayati işlevleri yerine getirir. İstatistiklerde en çok ölümlerin başında kalp hastalıkları geliyor. Kalbe iyi bakmak bu yüzden herkes için elzemdir.

Kaynakça

Heart Failure / NIH Heart Failure/ Clinical features and complications